Украинада асирга тушган, бир қўлидан айрилган ўзбек ҳикояси

Ўзбекистонлик Одил 25 ёшда. Оилали, 2 нафар фарзанди бор. Ҳозирда Украинада ҳарбий асирликда.

Россия федерациясининг Тюмень вилояти, Заводоуковск шаҳрида истиқомат қилган Одил 2023 йилнинг 22 май куни кўнгилли равишда, ўз ихтиёри билан Россия қуролли кучлари сафига қўшилиш учун шартнома имзолайди.

Қисқача ҳарбий тайёргарликдан ўтиб, урушга боради ва ўзининг айтишича, битта ҳам ўқ отмай, октябрь ойида граната портлашидан сўнг, бир қўлидан айрилади, асирга тушади.

Махсус мухбиримиз билан суҳбатда у Россия армиясига қўшилишга ўз оиласини, фарзандларини ҳимоя қилиш сабаб бўлганини айтади.

Шунингдек, телефон ва телевизор орқали кўрган ахборотларидан хулоса қилиб, Украина армиясидаги чет эллик махсус ёлланма аскарларга қарши урушга борганини билдирди. Бундан кўринадики, Одил пропаганда таъсирига тушиб, ким билан, нима учун урушмоқчи бўлганини ҳам тушунмаган. Энди эса асл вазиятнинг қандай эканини англаб етган.

–Миллатингиз русми?

– Миллатим ўзбек. Ўзбекистонда туғилганман. 18 ёшгача ота-онам билан Ўзбекистонда яшаганман. Синглим ҳам бор. 18 ёшга тўлганимдан сўнг ишлаш учун Россияга келдим. Ўшанда озроқ қарзим бор эди. Қарздан қутилганимдан кейин хотинимни учратганман. Биз турмуш қурдик. Ҳозирда икки фарзандимиз бор. Қизим 3, ўғлим 1 ёшда. 2016 йилдан бери, яъни қарийб 7 йилдан бери Россияда яшайман.

-Шартнома имзолаганингизда, Россия-Украина уруши ҳақида нима билар эдингиз?

-Мен Донецкка келдим. Тинч аҳолига ҳужумлар бўлаётганди. Мен буни шартномага қадар эшитган эдим. Кейин Россияга қарши урушаётган ёлланма қотиллар ҳужум қилиши ҳақида эшитдим. Шулар ҳақида билганимдан сўнг, шартнома тузиб, урушга келдим.

-Сиз қандай қилиб бу ердасиз? Сизларни қандай тайёрлашди? 

-Бизни полигонда тайёрлашди. Қўлимизга дарҳол қурол бериб, отишни ўргатишди. Автомат, пулимёт, гранатамёт…техникалардан фойдаланиш… ҳаммасини ўргатишди.

-Таассуротлар қандай бўлди?

 -Ҳеч қандай. Чунки биринчи марта эмас. Мен овчиман. Овчилик билан расман шуғулланганман. Охирги пайтларда дўстлар билан овга кўп борганмиз. Ов учун билет сотиб олардик. Қуролни биринчи марта ушлаётганим йўқ.

-Сиз урушга борганингизни, у ерда одамларни ўлдиришингизни билармидингиз?

-Ҳа, билардим. Айтдим-ку, бизга ҳужум қилишидан қўрқдим. Агар шундай бўлиб қолса, ҳеч нарса қила олмасдим. Мен америкалик, бразилиялик ёлланма аскарлар жанг қилаётганларини эшитдим. Мен нарсаларимни йиғдим ва урушга келдим. Агар мен бормасам, бизга ҳужум қилишади, деб ўйладим.

-Ким айтди?

– Телефондан хабарларни кўрдим расмларини. Ёлланма қотиллар, Польшалик снайпер қизлар асирга олингани ҳақида ўқидим. “Вагнер”даги дўстларимдан эшитдим. Буларни шартномагача эшитган эдим.

-Сиз бир неча марта ҳужум қилишларидан қўрққанингиз ҳақида гапирдингиз. Сиз уйингизда, ҳеч қаерга кетмай, оилангиз ёнида қолиб, ўша ерда уларни ҳимоя қилиш ҳақида ўйлаб кўрмадингизми?

-Ҳа, шундай қилиш мумкин эди. Лекин Тюменда эвакуация бошланди. Бизга қишлоққа, шаҳардан 50-100 км узоққа кўчиришди. Нима ҳам қилардим. Ҳамма дўстларим урушга кетди.  Кимдир мобилизация қилинди, кимдир мен сингари ўз ихтиёри билан шартнома тузди.

-Дўстларингиз ўзбекмиди?

-Йўқ, йўқ. Ингушлар, руслар… Дўстларим Россиядан, ўзбекларни билмайман.

-Сиз айтдингизки, ёлланма жангчилар Украинани қўллаб-қувватлаганлар. Улар орасида ўзбеклар, руслар бўлса-чи?

-Бўлаверсин! Улар менга қарши боришади-ку. Агар, боя айтганимдек, мен бормасам, улар менга қарши келишарди. Келиб, пешонамга қурол тираса, ҳеч нима қила олмасдим. Мен Украинага бордим, лекин ҳеч кимни ўлдирмадим, ҳатто бир дона ўқ отмадим. Менга граната учиб келиб портлади, қўлимни йўқотдим, чап оёғим оғир яраланди. Мен гарчанд 3 ой шуғулланган бўлсам ҳам. Айтганимдек, битта ҳам ўқ отишга улгурмадим. Йиқилдим. Қўлимдаги гранатани портлатиб юбормоқчи бўлдим. Ёнимда яраланиб ётган сафдошим ўлишни истамади. У “ўлиб кетишни хоҳламайман”, деб айтди. Кейин мен кўп қон йўқотдим, хушимдан кета бошладим. Кейин украин аскарлари келишди. Қўлимда ҳеч нарса йўқ эди. Бизни олиб кетишди. Шу!

-Сизда танлов бормиди?

-Танлов? Мен бу ҳақда ўйламадим. Хотиним кўндиришга урунди. Лекин шартномани бекор қилиш имкон бўлмади.

-Сиз бу ерга келиб, урушнинг нима экани ҳақида билдингизми?

-Ҳа, келиб, нималар бўлаётганини кўрдим. Ҳеч қандай ёлланма қотиллар йўқлигига амин бўлдим. Бу етарли бўлди. Ҳамма ўз Ватанини ҳимоя қилмоқда… Бу ёғига нима бўлади, билмайман.

-Россия армиясида жанг қилаётган миллатдошларингиз, ўзбеклар кўпми?

-Мен билан ўзбеклар йўқ эди. Асосан руслар……. Бошқа бригадада биттасини кўрдим. Танишдик, гаплашдик. Ўзбекистонда мендан бир километрлар узоқроқда яшаркан. Хайрон бўлдим. У ҳам Россияда яшайди, оиласи, болалари бор.

-Сиз Ўзбекистонга қайтиш, ўша ерда яшаш ҳақида ўйлаб кўрдингизми?

-Нима учун? Хотиним, икки фарзандим Россияда бўлса.

-У ерда ҳеч ким йўқми?

-Қаерда, Россиядами?

-Ўзбекистонда!

 -Бор. Ота-онам, синглим яшайди.

-Ўзингизни россияликман, деб ҳисоблайсизми?

-Мен Россия фуқаросиман. Хотим рус, болаларим Россияда туғилган. Россияликман, деб ҳисоблаш мумкин.  Ҳа, ота-онам бунга қарши эди. Улар менинг рус қизига уйланганимга ҳам қарши бўлишган. Ўзбекка уйланишимни исташган. Улар қарши эди, албатта. Уруш ҳақида кимдан эшитганларини билмайман. Хотиним хабар қилган бўлса керак. Мен алоқага чиқмай қўйганимдан сўнг, у Ҳарбий бўлимга борган. Билишимча, унга қандайдир конверт беришган ўлганим ҳақида. Кейин онамга хабарган, онам Россияга учиб келган… Мен хотинимга телефон қилдим. Гўшакни кўтарди. “Менман, азизам, Одилман”, дедим. У “Мен сизни танимайман”, деб гўшакни қўйди. Рақам бегона эди-ку. Кейинги куни қўнғироқ қилганимда, қизим кўтарди. Онасини чақирди. Хотиним билан гаплашиб, тинчлантирдим. Чинданам улар мени ўлган, деб ўйлашган. Насиб қилса, балки яна кўришармиз. Агар қайтсак.

-Асирликда қанчадан буёнсиз? Асирликдаги ҳаётингиз ҳақида гапириб берсангиз.

-Мен 2023 йилнинг 1 октябридан бери асирликдаман. Асирга тушганимдан сўнг мени шифохонага олиб боришди. Жарроҳлик амалиёти ўтказилди. Ўнг қўлимни кесиб ташлашди. Днепрда 6 кун шифохонада ётдим. Кейин СИЗОда ётдим, Киевга олиб келишди. Кейин Львовга келдим. Бир ярим ойдан бери шу ердаман. Маъмурият яхши қараяпти. Кийимлари яхши, иссиқ, муносабат ҳам.

-Урушга келишдан мақсад, оилани ҳимоя қилиш бўлса, Ўзбекистонга кетиш ҳам мумкин эди-ку. Буни ўйлаб кўрмадингизми?

-Нима учун? Мен Россия фуқароси бўлсам, қолаверса, Ўзбекистонда жуда ёмон яшаган бўлсам, нега қочишим керак?! Рус қизига уйланишимга қарши бўлган отам-онам ёнига олиб боришим керакми?

-Нима учун Россия Ўзбекистондан яхши сиз учун?

-Ўзбекистонда ҳеч нарсам йўқ эдии. Уй қуриб, қарзга ботдим. Қарзимни тўладим. Россияда эса машина, 3 хонали уй сотиб олдим. Ҳовлим бор эди. Ўзбекистонда 18 йил яшадим. Ҳар хил жойларда ишладим. Россияда яхши пул топардим.

-Яна қайтиб, урушга келган бўлармидингиз?

-Энди йўқ. Ногиронман. Бир қўл билан урушга юборишармиди..?!

-Қандайдир истакларингиз бўлса, айтинг!

-Россия томонидаги асирлар, Украинадаги асирлар ўз оиласи бағрига қайтсин! Ҳаммага тинчлик тилайман!